SADAKA HUSUSUNDA
İNSANLARA HAKSIZLlĞIN TERK EDİLMESİ
[838] Bize er-Rebi'
haber verip dedi ki: Bize Şafii haber verip dedi ki: Bize Malik, Yahya b. Said'den
haber verdi. O, Muhammed b. Yahya b. Habban'dan o, el-Kasım b. Muhammed'den o,
Nebi (s.a.v.)'ın zevcesi Aişe (r.anha)'dan şöyle rivayet etti: Ömer b.
el-Hattab (r.a.)'ın önünden zekat koyunlarından bazı koyunlar geçirildi.
Koyunlar arasında sütü sağılmamış memeleri dolu bir koyun gördü. Ömer: Bu koyun
neyin nesidir? dedi. Onlar, zekat olarak alınmış bir koyundur, dediler. Ömer:
Bu koyunu sahipleri gönülleri hoşluğuyla vermiş olamazlar. Sakın insanları
fitneye düşürmeyin. Müslümanların mallarının iyilerini almayın, sağmalolanları
almaktan uzak durun.
Şafii (Allah'ın rahmeti
ona olsun) dedi ki: İşte Ömer, o koyun sahiplerinin onu gönül hoşlukları ile
vermediklerini zannetti ve o sağmal bir davarın zekat olarak alınmaması
görüşünü ortaya koyup bu sözlerini söyledi. Eğer sadaka tahsilatı yapan
kimsenin o koyunu almak için sahiplerini mecbur ettiğini bilmiş olsaydı -yüce
Allanın izniyle- onu sahiplerine geri verirdi ve muhtemelen zekat tahsildarını
cezalandırırdI. Bununla birlikte ben, sahiplerinin gönül hoşluğu ile vermeleri
şartıyla alınmasında bir sakınca görmüyorum.
[839] Şafii (Allah'ın
rahmeti ona olsun) dedi ki: Bize ulaştığına göre Rasulullah (s.a.v.), Muaz
(r.a.)'ı Yemen'e zekat tahsildarı olarak gönderdiğinde şöyle demişti:
"Sakın onların mallarının değerlilerini almayasın."
İşte bütün bunlarda
zekatta malın en iyilerinin alınmayacağına delil vardır. Eğer alınacak olursa,
onun amirinin onu sahiplerine geri vermesi ve bunun tazminatını sadaka
tahsildarına ödettirmesi görevidir. Çünkü o, onu almakla haksızlık yapmış olur,
ta ki onu sahiplerine geri verinceye kadar (böylece haksızlık giderilmiş olur).
Eğer bunu geri verme imkanı olmazsa, o takdirde zekat tahsildarı onun
tazminatını öder ve zekat vermekle yükümlü olanlardan üzerlerindeki kadarını alır.
Ancak iki kıymet arasındaki fazlalığın kendilerine geri verilmesine razı
olurlarsa, o zaman zekat tahsildarı onu geri öder ve bundan fazla olanı, pay
sahipleri arasından kendilerine payları verilmiş olanlardan infaz eder.
[840] Bize er-Rebi'
haber verip dedi ki: Bize Şafii haber verip dedi ki: Bize Malik, Yahya b.
Said'den haber verdi. 0, Muhammed b. Yahya b. Habban'dan rivayet ettiğine göre,
şöyle dedi: Bana Eşcalılardan iki kişinin haber verdiğine göre, Ensar'dan
Muhammed b. Mesleme yanlarına zekat tahsildarı olarak gelir, mal sahibine de:
Bana malının sadakasını / zekatını çıkar, der ve üzerindeki hakkı ödeyebilecek
özellikte ona hangi koyunu getirdiyse mutlaka kabul ederdi.
Şafii (Allah'ın rahmeti
ona olsun) dedi ki: Zekat tahsildarı, herhangi bir haksızlıkta bulunmaksızın
onu ister alsın, isterse mal sahibi onun huzuruna getirmiş olsun, o ödeme
yeterli bir ödemedir.
Zekat tahsildarı, mal
sahibine: Malının zekatını çıkart deyip ona yükümlü olduğu miktardan fazlasını
çıkartırsa, -durumu bilmekle birlikte- bunu gönül hoşluğuyla vermişse, onu
ondan alabilir. Değilse vermekle yükümlü olduğu kadarını alır ve ona düşenden
fazlasını verdiğine dair bilgi vermedikçe fazlasını alamaz.
Sonraki için tıkla: